Jelito i mózg to dwie odrębne jednostki anatomiczne, ale ich praca jest silnie połączona siecią powiązań neuronalnych i hormonalnych. To, co jesz, wpływa na Twoje samopoczucie i w drugą stronę – to, jak się czujesz, odbija się na zdrowiu jelit. W jaki sposób życie w stresie może doprowadzić do wzdęć brzucha? Jak sobie z tym radzić?
Oś jelito-mózg
Jelita są okryte gęsto plecioną siecią komórek nerwowych, które przekazują informacje do mózgu. Pośrednikiem tych reakcji są proste związki i hormony, jak np. serotonina, które mogą być produkowane przez florę jelitową. Komórki mózgu również dostarczają sygnały do komórek jelit. Dzieje się to autonomicznie, poza naszą świadomością. Samopoczucie, emocje i poziom stresu – informacje o tych stanach mogą wpłynąć na pracę jelit. [1]
Co się dzieje z jelitami, gdy odczuwasz stres?
Stres jest mechanizmem obronnym organizmu. Jest z ludzkością od tysięcy lat i jego rolą jest nastawienie umysłu i ciała do walki z przeciwnościami. Gdy jednak stresujące sytuacje powtarzają się i żyjesz w napięciu przez dłuższy czas, dochodzi do zaburzeń w funkcjonowaniu układu pokarmowego.
Jedną z pierwszych zmian obserwowanych przy długotrwałym stresie jest zmiana rytmu wypróżnień. Organizm przewlekle uwalnia hormon stresu, jakim jest kortyzol, a to doprowadza do niestrawności i zaburza rytm wypróżnień. Mogą pojawić się zarówno biegunki jak i zaparcia. Długotrwałe biegunki wypłukują zdrową florę jelitową i zastępują ją mikroorganizmami patogennymi przeprowadzającymi nasiloną fermentację spożywanych pokarmów, co potęguje wzdęcia. W przypadku zaparć dochodzi do zmniejszenia perystaltyki przewodu pokarmowego. Z jednej strony powstałe już pęcherzyki gazu są uwięźnięte i wolniej opuszczają jelita. Z drugiej strony – zalegające resztki pokarmowe są intensywniej rozkładane przez bakterie jelitowe i dodatkowo zwiększa się ilość gazów i nasilenie wzdęć.
Jelita i stres – co robić?
Najkorzystniejszym działaniem dla Twojego zdrowia jest zminimalizowanie czynników powodujących stres. Spróbuj wziąć kilka dni urlopu w pracy, część domowych obowiązków przerzucić na bliskich i skup się na sobie. Czasem, żeby odzyskać odpowiedni balans w życiu, potrzeba czasu.
Wypróbuj techniki minimalizujące stres i napięcie. Może to być medytacja, joga lub psychoterapia. Wiele osób czerpie korzyści z aktywności fizycznej lub skupianiu się na rozwijaniu pasji przynoszącej radość.
Wyeliminuj dodatkowe przyczyny mogące doprowadzać do wzdęć. Przyjrzyj się swojej diecie i zadbaj o to, żeby było w niej mniej pokarmów o potencjale wzdymającym, a dużo błonnika, który wspiera perystaltykę jelit. Unikaj słodyczy i gazowanych, słodkich napojów. Wypijaj minimum 2 litry wody dziennie.
Jeśli zależy Ci na szybkim pozbyciu się wzdęć, to warto mieć pod ręką sprawdzony preparat na wzdęcia zawierający symetykon, czyli związek, który rozbija duże pęcherzyki gazów na mniejsze, przez co ułatwia ich usuwanie z organizmu i zmniejsza uczucie wzdęć. [2]
Ludzki organizm to ciekawy i bardzo złożony konstrukt, w którym wszystkie elementy współpracują ze sobą i wzajemnie na siebie wpływają. Zarówno, jeśli doskwierają Ci dolegliwości psychiczne związane z przewlekłym stresem, jak i objawy brzuszne, nie zwlekaj z konsultacją lekarską.
Bibliografia
[1] M. Carabotti, A. Scirocco, M. A. Maselli, i C. Severi, „The gut-brain axis: interactions between enteric microbiota, central and enteric nervous systems”, Ann Gastroenterol, t. 28, nr 2, s. 203–209, 2015.
[2] C. J. Ingold i H. Akhondi, „Simethicone”, w StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2023. Dostęp: 29 czerwiec 2023. [Online]. Dostępne na: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555997/
Portal KwestiaZdrowia.eu to miejsce, gdzie można znaleźć rzetelne informacje dotyczące zdrowia i dobrego samopoczucia. Znajdziemy tu porady dotyczące zdrowego stylu życia i odżywiania, aktywności fizycznej, radzenia sobie ze stresem i wielu innych ważnych kwestii.